Prądy interferencyjne stosowane są w rehabilitacji wielu chorób. Szeroko wykorzystywane są przede wszystkim przy różnego rodzaju chorobach, schorzeniach i urazach kręgosłupa. Ich popularność wynika przede wszystkim z tego, że zmniejszają ból, napięcie i rozszerzają naczynia krwionośne. Skuteczność kuracji prądami interferencyjnymi wynika z tego, że w porównaniu do innych zabiegów łatwiej pokonują opór skóry. Zobacz, jak wygląda rehabilitacja z wykorzystaniem prądów interferencyjnych i czym różni się od prądów TENS, które emituje urządzenie TRU Plus.
Czym jest prąd interferencyjny?
Prądy interferencyjne inaczej nazywane ID, interdyn czy Nemeca wykorzystywane są w lecznictwie i rehabilitacji. W medycynie znane są od lat 50. XX wieku. Za ich odkrywcę i propagatora uważa się Hansa Nemeca – wynalazcę aparatu do terapii prądami interferencyjnymi. W pierwotnym założeniu aparat ten miał zminimalizować skutki uboczne zabiegów np. podrażnienia czy uszkodzenia skóry pacjenta. Współczesna medycyna nadal po nie sięga, chociaż częściej wykorzystuje prądy o niskiej częstotliwości. Ich najbardziej znanym przykładem są fale TENS, które wykazują działanie przeciwbólowe. Dziś dzięki takim urządzeniom jak TRU Plus prądy można stosować do samodzielnej, domowej kuracji łagodzącej bóle kręgosłupa.
Prądy interferencyjne: ułożenie elektrod i metodyka działania
Prądy Nemeca to prądy średniej częstotliwości. Ich działanie polega na interferencji – mówiąc prościej, nakładaniu się fal płynących z dwóch obwodów. Fale te skrzyżowane są ze sobą, a wytwarzane prądy mają różną częstotliwość, która zmienia się symetrycznie.
Działanie prądu interferencyjnego wynika z ułożenia na ciele elektrod – to one przewodzą prąd. W zabiegu interdyn korzysta się z elektron różnego typu m.in. cynowych, węglowych i próżniowych. Różnią się one od siebie kształtem oraz budową. Zawsze w procedurze ID stosowane są 4 elektrody, które pogrupowane są w dwa obwody (po 2 elektrony na każdy). Powinny one być rozłożone tak, aby linie łączące każdą z dwóch par krzyżowały się w miejscu objętym rehabilitacją. Istotne jest również to, aby między elektrodami nie znajdowała się za duża przestrzeń. Najlepiej, jeśli ma ona wymiary niewielkiego kwadratu. Między nimi powstaje statyczne lub dynamiczne pole elektromagnetyczne, które obejmuje obszar leczenia np. odcinek lędźwiowy lub piersiowy kręgosłupa. To, jakie będzie działanie fizjoterapeutyczne prądów interferencyjnych zależy od ich częstotliwości oraz rozłożenia elektrod w stosunku do siebie.
Prądy interferencyjne: dawki
Prądy interferencyjne wykorzystują średnie częstotliwości. Stosowany zakres wynosi 100 Hz – stąd też wyróżnia się kilka zakresów prądów interferencyjnych. Dawki odpowiadają za to, jak elektrostymulacja będzie wpływać na tkanki. Podział dawek prądów ID wygląda następująco:
- 0-10 Hz – powoduje skurcze mięśni;
- 25-50 Hz – usprawnia krążenie, stymuluje pracę mięśni;
- 50-100 Hz – odżywia tkanki, pobudza ich przemianę materii, działa przeciwbólowo;
- 90-100 Hz – zmniejsza ból i napięcie układu nerwowego;
- 0-100 Hz – działa przeciwbólowo i odżywczo, poprawia krążenie i pobudza mięśnie do pracy.
Wielkość dawki uzależniona jest od rodzaju schorzenia, z którym boryka się pacjent. Najwyższe dawki stosowane są przy ostrych stanach, natomiast w przypadku stanów przewlekłych stosuje się prądy ID do 100 Hz.
Interferencja: fizykoterapia
Zabieg interdyn nie jest bolesny ani skomplikowany. Trwa ok. 15 minut. Przeprowadzić można go w sanatoriach, uzdrowiskach i gabinetach rehabilitacyjnych. Nad jego prawidłowym przebiegiem czuwa rehabilitant. Fizykoterapię zleca lekarz lub fizjoterapeuta. Cena jednego zabiegu prądami o średniej częstotliwości wynosi od 8 do 16 złotych. Odbywa się na specjalnym stole lub łóżku zabiegowym, gdzie pacjent przyjmuje pozycję leżącą i rozluźnia mięśnie. Rehabilitant do ciała przykleja elektrody, które działają przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Na elektrostymulację prądami pacjent powinien przyjść ubrany w wygodny i sportowy strój, a także nie zakładać żadnych metalowych elementów np. biżuterii, pasków itp. Prądy średniej częstotliwości w rehabilitacji stosuje się 2 – 3 razy w tygodniu przy stanie przewlekłym i codziennie przez ok. dwa tygodnie przy ostrych stanach zapalnych.
Warto pamiętać, że podobne działanie jak prądy interferencyjne na kręgosłup mają zabieg prądami TENS. Z tym że te można również przeprowadzać w domowym zaciszu. Domowa elektrostymulacja na bóle kręgosłupa jest możliwa dzięki takim wyrobom medycznym jak TRU+. W swoim działaniu wykorzystują one fale o niskiej częstotliwości – TENS, które blokują sygnały bólowe. Urządzenie przykleja się do bolącego miejsca i trzyma na nim przez ok. 30 minut. Efekty odczuwalne są bezpośrednio po zabiegu i utrzymują się przez kilka godzin. W czasie kuracji można samodzielnie ustalić, jakie natężenie mają mieć prądy TENS. Dawki zależne są od indywidualnych potrzeb – w urządzeniu TRU Plus można je samodzielnie regulować, wykorzystując do tego 30 poziomów natężenia. Terapia TRU Plus pomoże w zwalczaniu bólów kręgosłupa, a także przy rehabilitacji po urazach i przy chorobach różnych odcinków kręgosłupa.
Elektroterapia: wskazania i przeciwwskazania
Zastosowanie interferencji to przede wszystkim rehabilitacja. Elektroterapia z użyciem prądów, czy to średniej, czy niskiej częstotliwości wskazana jest przy takich dolegliwościach jak:
- choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa,
- reumatyzm,
- zaniki mięśni,
- rwa kulszowa, ramienna, nerwoból międzyżebrowy,
- choroby: Buergera, Raynauda, Sudecka, przykurcz Volkmanna,
- zaburzenia krążenia obwodowego,
- stany po urazach mięśni, stawów oraz ścięgien,
- zapalenia okołostawowe,
- zapalenie nerwów obwodowych,
- obrzęki,
- półpasiec,
- odmrożenia,
- krwiaki i wysięki.
Chociaż zastosowania rehabilitacji prądami zalecane jest przy wielu schorzeniach, to należy pamiętać też o przeciwwskazaniach. Po prądy interferencyjne nie powinno się sięgać w takich stanach i dolegliwościach, jak:
- wszczepiony rozrusznik serca,
- stany zapalne skóry,
- zakrzepowe zapalenie żył,
- ubytki naskórka,
- nowotwory,
- miażdżyca,
- zaburzenia czucia,
- ciąża,
- porażenia spastyczne,
- ostre infekcje i stany gorączkowe,
- nadwrażliwość na prądy elektryczne.
Jak działają prądy interferencyjne?
Prądy w rehabilitacji mają wieloaspektowe działania. Ich popularność wynika przede wszystkim z dużej skuteczności. Działanie prądów średniej częstotliwości jest bardzo szerokie. Jako główny efekt ich zastosowania wymienia się ograniczenia, a nawet wyeliminowanie bólu. Skuteczność w tym zakresie wynika z tego, że prądy interferencyjne wnikają w głąb tkanek i tak blokują sygnały bólowe przekazywane do mózgu. Działanie, jakie wykazują prądy interferencyjne, jest też przeciwzapalne, przyspieszające regenerację, pobudzające dla mięśni szkieletowych. Oprócz tego elektrostymulacja poprawia metabolizm, ukrwienie i odżywienie tkanek. Oprócz tego może być pomocna w walce z zaparciami, bólami menstruacyjnymi i przy usprawnianiu pracy jelit. Najczęściej jednak prądy interferencyjne mają zastosowanie przy bólach pleców, krzyża i kręgosłupa. Uzupełnią one zachowawcze leczenie farmakologiczne, a także obowiązkową rehabilitację. Po zabiegu prądami pacjenci deklarują, że nie tylko nie odczuwają bólu, ale i są odprężeni i w lepszym samopoczuciu.
Zastosowanie interferencji rzadko kiedy powoduje skutki uboczne. Elektrostymulacja uważana jest za bezpieczną metodę walki z bólem. Tylko u niewielkiego procenta pacjentów przy kuracji prądami pojawia się uczucie mrowienia lub swędzenia w miejscu przymocowania elektrod. Jeszcze rzadziej występuje tzw. szok eklektyczny.
Źródła:
Tadeusz Mika Fizykoterapia, PZWL Warszawa 1996, Wyd II.
Aleksandra Bauer, Marek Wiecheć, Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych, Markmed Rehabilitacja s.c., Ostrowiec Św, 2005.
Joseph Kahn, Elektroterapia Zasady i zastosowanie, PZWL Warszawa, Wyd II.
